ऐसिया अन्यभक्ती । अतिसुगम माझी प्राप्ती । आतां व्यतिरेकाची स्थिती । ऐक प्रजापती सांगेन ॥९९॥ कारणापासोनि कार्य अभिन्न । या नांव, अन्वय जाण । कार्य मिथ्या सत्य कारण । तें व्यतिरेक लक्षण विधातया ऐक ॥६००॥ दोरा अंगीं सर्पांकारु । भासोनि निमाला भयंकरु । तो नातळतां सर्पविकारु । दोरु तो दोरु जैसा तैसा ॥१॥ तेवीं जगाची … Read more

माझी प्राप्ति कोणाला होत नाहीं ? मज जाणावयालागीं । अभिमानें कष्टले हठयोगीं । अहंतेनें नपावोनि माझी मार्गी । वंचले विभागी काळवंचनेच्या ॥६५॥ मज पावावयाकारणें । दाटोनि ते देहाभिमानें । स्वकर्मे शिखासूत्र त्यजणें । तें मज पावणें खुंटले त्यांचें ॥६६॥ नजिणतां कामक्रोधासी । एकाकी जाला संन्यासी । देहाभिमानें ग्रासिलें त्यासी । क्रोधलोभांसी स्वयें विकला ॥६७॥ संन्यासी … Read more

श्रोत्यांकडून ग्रंथाची स्तुति अगा तुझें एक एक अक्षर । क्षराक्षरातीत पर । येणें ग्रंथार्थें साचार । आम्ही अपार सुखी जालों ॥३४॥ देऊनि पदपदार्थाचा झाडा । करुनि श्लोकार्थ उघडा । बाह्यब्रह्मींचा निजनिवाडा । दाऊनि चोखडा रचिला ग्रंथू ॥३५॥ ग्रंथ स्वानुभवें रसाळ । आनंदरसें घोळिले बोल । परमानंदाचे कल्लोळ । ग्रंथार्थीं केवळ रुपासी आले ॥३६॥ ऐसे संतोषोनि … Read more

सदगुरुचरणसेवेनें मायेचा निरास होईल एवं निजात्मप्राष्तीविण । नव्हे निजमायानिर्दळण । ते आत्मप्राप्तीलागीं जाण । सदगुरुचरण सेवावे ॥१९॥ सभ्दावें करितां गुरुभजन । गुरुभक्ताचे निजचरण । माया स्वयें वंदी आपण । माया निर्दळण गुरुदास्यें ॥५२०॥ एवं सदगुरुकृपेपुढें । माया मशक बापुडे । त्याच्या वचनार्थे सुरवाडें । मायाही रोकडें ब्रह्म होये ॥२१॥ जेवी उगवलिया सुभानु । अंधार होय … Read more

छाया व माया यांच्यांत साम्य छाया कोठें असे कोठें नसे । धाली भुकेली ज्याची तो नपुसे । ब्रह्मीं मायेचें जाण तैसें । स्फुरणही नसे सत्यत्वें ॥९॥ माझी छाया मजसवें आहे । हेहि आठवण कवणा कल्पांतीं नोहे । यापरी ब्रह्माचे ठायी पाहे । स्फूर्तिही नसाहे मायेची ॥५१०॥ श्रीशुकउवाचः- आत्ममायामृते राजन्परस्यानुभवात्मनः । नघटेतार्थसंबंधः स्वप्नद्रष्टुरिवांजसा ॥१॥ बहुरुप इवाभाति … Read more

माया म्हणजे काय ? हे माझिया स्वरुपाची स्थिती । सत्य सत्य यथानिगुती । तुवां माया पुशिली प्रजापती । तेही उपपत्ती ऐक सांगेन ॥८२॥ अथाऽऽत्ममायायोगेन । हा माताविषयिक प्रश्न । ब्रह्मेंन पुशिला आपण । तें मायेचें लक्षण सांगतां नये ॥८३॥ माया सत् ना असत् । शेखीं नव्हे सदसत् । माया मिथ्यत्वाचें मथित । जाण निश्चित विधातया … Read more

आत्मज्ञान चार श्लोकांत नारायणानें शब्दबद्ध केलें. इतरासी ज्ञान सांगतां । अमूप वाढेल ग्रंथकथा । पुत्रस्नेहें कळवळोनि आतां । चौंश्लोकीं निजात्मता उपदेशी देवो ॥२५॥ यालागीं श्रोते सज्जन । धांवा पावा सावधान । कल्पादी जें पुरातन । अनादि ज्ञान हरी सांगें ॥२६॥ ज्ञानधन नारायण । देऊरिघे पुत्राकारणें । एका जनार्दनाचे तानें । विभागी परी नेणें वांटा मागों … Read more

ज्ञान देण्याला अधिकारी कोण ऐसा पुरता जो असेल । त्यासि सदगुरुज्ञान गवसेल । येर्‍हवीं आहाच बोलतां बोल । वाचेचें फोल करावें नलगे ॥८५॥ यालागीं श्रद्धाळू सात्विक । गुरुसेवेचा नीच सेवक । गुरु आज्ञेचा पाइक । तोचि निष्टंक ज्ञानार्थी ॥८६॥ जो वीतरागी सविवेक । जो सद्भावें विश्वासिक । जो लोकेषणें रहित रंक । तो निष्टंक ज्ञानार्थी … Read more

गुरुकृपेशिवाय इतर साधनें व्यर्थ सदगुरुकृपा न होतां पूर्ण । न तुटे सूक्ष्म ज्ञानाभिमान । नकरितां गुरुसेवा अनन्य । शिष्य समाधान कदा नपवे ॥४२॥ नधरितां सदगुरुचे चरण । नव्हतां अनन्यशरण । वृथा ज्ञान वृथा ध्यान । वृथा वाग्विलपन पांडित्य तें ॥४३॥ वृथा स्वधर्मकर्माचार । वृथा विवेक विचार । सदगुरुकृपेविण जो नर । भूमिभार जडमूढ तो ॥४४॥ … Read more

श्रीएकनाथ म्हणतात मीं गुरुआज्ञेनें हा ग्रंथ मराठींत रचिला श्रीशुकपरीक्षितीसंवाद । तोचि जगाला उदबोध । जो गुरुकृपा पावे प्रबोध । पूर्ण ब्रह्मानंद स्वयें होय तो ॥८१॥ ऐसें फावलें ज्या श्रीभागवत । ते पावले ज्ञानमथितार्थं । परमानुभवीं श्रीमत्संत । संतोषावया ग्रंथ म्यां हा केला ॥८२॥ त्यांचिया चरणरजकृपा । हे बोल कळले मज पाहा पां । वांचुनी ज्ञानार्थसंकल्पा … Read more